Дары библиотеке

Айтымбетов Н. Ы. Қазақстандағы ұлттық бірегейліктің қалыптасу ерекшеліктері
Айтымбетов, Н. Ы. Қазақстандағы ұлттық бірегейліктің қалыптасу ерекшеліктері [Мәтің] : [жеке моногр.] / Н. Ы. Айтымбетов ; ҚР білім жіне ғылым Министрлігі, Ғылым ком., Философия, саяттану және дінтану ин-ты. - Алматы : [Б. ж.], 2018. - 200 б. : кесте. - (Рухани жаңғыру). - Библиогр.: б. 188-199. - 580 дана. - ISBN 978-601-304-097-4.
Аннотация: Жеке Монографияда Қазақстанның жаңа саяси жүйесінің қалыптасуы кезеңінде қазақстандық қоғамда туындаған ұлттық бірегейлік феноменіне кешенді зерттеу жүргізілді. Тәуелсіз Қазақстаназаматтарының өзіндіқ бірегейлену ерекшелі-гі посткеңестік елдер тәжірібесімен терең салыстыра отырып қарастырылады. Қазақстандық қоғамның рухани жаңғыруына жол бастайтын ұлттық бірегейленудің құрамдас бөлігі болып табылатын Қазақстантарихының түрлі кезендері, тарихи тұлға-лар, замануи идеологиялықтұжырымдар мен доктриналарға жан-жақты шолу жасалынды. Монографияда ұлттық бірегейлік-тің азаматтық және этностық парадигмалары арасындағы қарама-қайшылықтар Қазақстанның саяси мәдениетінің қалыптасуының ең маңызды факторы ретінде көрсетілді.

Оқырмандарға ұсынылған жеке монография жоғарғы оқу орындарының магистранттары мен докторанттарына, ғылыми ізденіс жасайтын мамандарға арналады.

Жетпісбай Н. Жоламан Тіленшіұлы бастаған көтеріліс
Жетпісбай, Н. Жоламан Тіленшіұлы бастаған көтеріліс [Мәтің] : [моногр.] / Н. Жетпісбай ; [ҚР ҒЖБМ Ш. Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология ин-ты]. - Алматы : [Дәуір], 2023. - 416 б. : сурет, фотосурет. - Библиогр.: б. 351-360. - 3 000 дана. - ISBN 978-601-217-845-6.
Аннотация: Кітап үзілістерімен 1822-1840 жж. аралығында болып өткен Жоламан Тіленшіұлы бастаған ұлт-азаттық көтерілісті сипаттауға арналады. Аталған көтеріліс қазақ даласында отарлауға қарсы ұйымдастырылған ең ірі қарсылықтардың бірінен саналды. Ол ел мен жердің азаттығы үшін, қазақ қауымдарының біртұтастығын сақтау мақсатында ұйымдастырылды. Кең таралу аумағы мен ұзақ жылдарға созылғанына қарамастан бұл оқиғалар Отан тарихындағыең бір аз зерттелген, ақтаңдақ тақырыптардың бірі болып қалуд. Жоламан мен оның қарулас серіктерінің есімдері мен қылған іс-әрекеттері де осы күндерге дейін тарихтың терең тұңғиығында қалып келеды.

Ғылыми еңбек тікелей архив деректеріне негізделген. Мұнда бұрын белгісіз болып келген көптеген оқиғалардың шынайы келбеттері деректер негізінде қалпына келтіріліп, қалың көпшілікке тұңғыш рет ұсынылады.

Қазақ мемлекеттілігі және Алашорда
Қазақ мемлекеттілігі және Алашорда [Мәтің] : ұжымдық моногр. / [ред. алқасы: З. Е. Қыбылдинов, М. М. Қозыбаева, Б. Е. Алтаев [ж.б.]] ; ҚР Білім және ғылым Министрлігі, Ғылым ком., Ш. Ш. Уәлиханов атындағы тарих және этнология ин-ты. - Алматы : Литера-М, 2018. - 720 б. - Мақалалардың соңындағы библиогр. - 1 000 дана. - ISBN 978-601-80725-4-3.
Аннотация: Ұжымдық монографияда Алаш жалпыұлттық қозғалысының негізгіидеялары, Қазақстан мемлекеттілігінің жаңғыруындағы рөлі, Алаш қозғалысының әлі де беймәлім тұлғаларының тағдыры, шығармашылық мұрасы "Рухани жаңғыру" қоғамдық сананы модернизациялау мемлекеттік бағдарламасы аясында кешенді зерттеуге алынды.

Кітап ғылыми қызметкерлерге, тарих факультетінің студенттері мен магистранттарына, жалпы тарих ғылымына қызығушы оқырман қауымға арналған.

Тоқтабай А. Қазақтың киелі жерлері (тарихи-архитектуралық, этнографиялық зерттеулер, мақалалар, фольклорлық деректер)
Тоқтабай, А. Қазақтың киелі жерлері (тарихи-архитектуралық, этнографиялық зерттеулер, мақалалар, фольклорлық деректер) [Мәтің] / А. Тоқтабай ; ҚР Білім және ғылым Министрлігі, Ғылым ком., Ш. Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология ин-ты. - Алматы : [Литера-М], 2021. - 348 б. : фотосурет. - 1 000 дана. - ISBN 978-601-80837-0-9.
Аннотация: Кітапқа зерттеушінің киелі жеркер, сәулет өнері, тарих, этнография саласындағыжазылған ғылыми мақалалары, ел арасынан жинаған жазба және ауызша деректері топтастырылған. Қожа Ахмет Яссауий мавзолейінің зерттелу тарихы, Сарайшық қаласы, Төле би кенесі, Білеулі керуен-сарайы, ортағасырлық моншалоар т.б. ғимараттар туралы пайымдаулар бар. Абылай хан, Құнанбай сұлтан, генералдарҒұбайдолла Шыңғысхан мен Сабыр Рахымов өмірінен тың фактілер оқырмандарды бей-жай қалдыра алмайды. Халқымыздың рухани мәдениеті туралы жинақтаулар мен тұжырымдары қзақ өнерінің қазыналы қатпарларын аша түседі. Кітап тарих сүйер қауымға, мәдениет және өнер танушыларға, студенттер мен магистранттарға, жалпы оқырман қауымға арналған.
Тәуелсіздік жылдарындағы Қазақстан тарихы ғылымы: тарихнама проблемалары
Тәуелсіздік жылдарындағы Қазақстан тарихы ғылымы: тарихнама проблемалары [Мәтің] : ұжымбық моногр. / [жалпы ред. Е. А. Әбділдің] ; [ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігі], Мемлекет тарихы ин-ты ; Ш. Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология ин-ты. - Алматы : [Баспасыз], 2022. - 464 б. : кестелер, граф., диагр. - Библиогр.: 424-456. - 2 000 дана. - ISBN 978-601-7342-92-0.
Аннотация: Ұсынылған монографияда жаңа әдіснаманың қалыптасуы мен оны пайдалану, жоғары білім беру жүйесіндегі ғылыми орталықтардың дамуы, отандық ғалымдардың еңбектерің талдау, негізгі трендтерді анықтау және зерттеудің жаңа құралдарың пайдалану, тарихи сананың қалыптасуы және мәселені зерттеуде әлеуметтік сауалнамаларды қолдану, зауманауи ғылымиметрия аясында тарих ғылымының модернизациялануы, тарих ғылымындағы аз зерттелген мәмелелер қарастырылған.

"Қазіргі заманғы Қазақстиан тарихы ғылымын қалыптастырудың ғылыми негізделген тұжырымдамасын әзірлеу" атты ғылымижобаны іске асыру аясында дайындалған. Монографияға кірген материалдарға авторлар жеке жауап береді.

Инкорпорированные и внежузовые группы в составе казахов (XVIII — начале XX вв.)
Инкорпорированные и внежузовые группы в составе казахов (XVIII - начале XX вв.) [Текст] : [кол. моногр.] / [авт.: Е. А. Абитль, А. И. Исин, Б. К. Калшабаева [и др.] ; под ред. Б. К. Смагулова] ; МОН РК, Ком. науки, Ин-т истории и этнологии им. Ч. Ч. Валиханова. - Алматы : [Базарбаева], 2020. - 416 с. : ил., табл. - (История и культура Великой степи. Рухани жаңғыру). - Библиогр.: с. 375-407. - 1 000 экз. - ISBN 978-601-80823-3-7.
Аннотация: В коллективной монографии исследуется история формирования и развития инкорпорированных и внежузовых групп казахского этноса, влияние государственной политики на их социально-политическое положение. В книге раскрывается специфика изучения указанных групп в дореволюционной российской, советской и современной казахстанской историографии, комплексно изучается теоретическая база исследования.

Монография адресована сотрудникам научно-исследовательских институтов, преподавателям высших учебных заведений, докторантам, магистрантам, широкому кругу читателей, интересующихся историей и культурой казахов.

Национально-освободительное движение в Казахстане в XIX — начале XX вв.
Национально-освободительное движение в Казахстане в XIX - начале XX вв. [Текст] : сб. док. / [сост.: М. Р. Сатенова, Р. Е. Оразов ; под ред.З. Е. Кабульдинова] ; МОН РК, Ком. науки, Ин-т истории и этнологии им. Ч. Ч. Валиханова ; М-во культуры и спорта РК, ЦГА РК. - Алматы : Литера-М, 2020. - 544 с. - (История и культура Великой степи. Рухани жаңғыру). - Указ. имен: с. 486-508. - Указ. географ. назв.: 509-524. - 1 000 экз. - ISBN 978-601-80794-8-1.
Аннотация: В издании представлены редкие архивные документы, раскрывающие малоизученные аспекты в истории национально-освободительного движения в Казахстане в середине XIX - начале XX вв. В сборнике опубликованы материалы, выявленные из фондов Центрального государственного архива Республики Казахстан (ЦГА РК), а также архивохранилищ зарубежных стран. Многие из представленных документов не были ранее введены в широкий научный оборот и публикуются впервые.

Издание рассчитано на ученых-историков, преподавателей, докторантов, магистрантов, а также широкий круг читателей, интересующихся историей Казахстана.

Сейсенұлы Д. Ер қазақ
Сейсенұлы, Д. Ер қазақ [Мәтің] : [деректі хикаяттар екі бөлімді драма және сұхбат-әңгімелер] / Д. Сейсенұлы ; [ред. Б. Жүнісбеков]. - Алматы : [Полиграфкомбинат], 2020. - 392 б. : сурет, 26 б. фотосурет. - 500 дана. - ISBN 978-601-332-827-0.
Аннотация: Хакім Абайдың 175 және Алаш арыстарының ардақтысы атанған әкесі Мұхамедхан Сейтқұловтың 150 жылдығына орай оқырман назарына ұсынылып отырған бұл кітапта Қазақстан Республикасы Мемлекеттіксфйлығының лауреаты, ғалым, ақын-драматург һәм жазушы, педагог Қайым Мұхамедхановтың (1916-2004) өмірі, сталиндік жүйенің қуғын-сүргініне тап болған қилы тағдыры баяндалады.

Қайым бір кезде құлып салынған туған халқының мәдениетімен ғылымының тұтас бір дәуірін, сан жүздеген қолжазбалар мен шығармаларды зерттеп, олардың автрларың нақтылап, жарыққа шығарды. Соның бәрі қазірде егемен елдің ғылыми-мәдени және рухани мұрасы болып табылады. Жас Қайымның "Алдымда ақын Абай Темірқазық" атты поэмасы мен "Ер қазақ ежелден еркіндік аңсаған" деп басталатын Қазақ ҚСР әнұранындағы ойлары мен идеялары өз өміріндегі, ғылымдағы, адамдарға деген қарым-қатынасындағы берік ұстанымына айналды. Жоғары деңгейдегі рух пен ерлік, жан мер ар тазалығы, бойындағы туа біткен талант ғылымды халқына қалтқысыз қызмет етуге алып келді. Аса ұлағатты дәрежесінекөтерілген ол мыңдаған студенттерді оқытып, тәрбиеледі. Қайымның өнегелі өмір жолы бүгінгі жастар үшін де рухани тірек, алдарында бағыт-боғдар көрсететін темірқазық болып табылады.

Бахтиярқызы Ж. Қарлығаш. Махаббат ескерткіші
Бахтиярқызы, Ж. Қарлығаш. Махаббат ескерткіші [Мәтің] : [әңгіме-хикаят] / Ж. Бахтиярқызы. - Алматы : Өнер, 2023. - 180 б. : сурет. - 1 000 дана. - ISBN 978-601-06-9119-3.
Аннотация: Қарлығаш есімді қаршадай қыздың үлкен тағдыр жолына бастайтын жүрегіндегі махаббат жыры, нәзік сыры, асқақ арман-ойлары "Қарлығаш (Махаббат ескеткіші)" атты хикаят-әңгіменің өзегіне айналған. Қарлығаш қыздың атасымен бөлісер балауса сезім-ойлары, келе-келе күрмеуі қиын өмір жайындағы сауалы сан мың толғаныстарға ұласады: ұлдың ұядан, қыздың қиядан қия баспас жолына серік болар сенімді сертті, отансүйгіштік сезімды ата мен бала арасындағықарапайым диалогпен өрбіте отырып, өскелең де өрісті ойларға жетелейді. Атасы мен анасын ардақтау арқылы Алаш елін білуге үйретеді.

Бұл хикаят махаббат жайлы ғана емес... Сырлы сезімненБөлек тарикты да, салт-сананы да, тәлім тәрбиені де сөз етеді, келешекке үн тастайды.

Тоқетері, "Бойтұмарың не, ой құнарың қайдан" деген сауалға іздесеңіз, "Қарлығаш (Махаббат ескерткіші)" хакият-әңгімесінен табасыз.

Бахтиярқызы Ж. Бәйшешек. Күрес. Сенім. Жеңіс
Бахтиярқызы Ж. Бәйшешек. Күрес. Сенім. Жеңіс [Мәтің] / Ж. Бахтиярқызы. - Алматы : Өнер, 2021. - 160 б. - 2 000 дана. - ISBN 978-601-209-195-3.
Аннотация: ...Қолына қалам ала салып өзінің ойына келгенін естелікетіп жазған жас баланың өмірі де адамзатқа үлгі болатын кезең келді қазір. Он жасында адам баласында сирек кехдесетін дертке ұшыраған кішкентай қыз ақ қағазға отыр салып, ойларынтөге бастады... Оған Жаратушыдан әуелде сызаттана түскен бір жарық сәулекеле-келе топтаса ұлғайып, түйдек-түйдек ойлардың тасқынына айналды. Ғайыптан келіп түсіп жатқан толағай тебіреністер жас баланы, ең алдымен, Құдайды тануға үйретті оған жалбарынабас иіп мықты Сеніммен, қайтпас күреспен - биік нәтіже - Жеңіске жетудің жолына алып шықты!

Қасирет шеге отырып қуанғанынан он жасар Жәмиляның жанарынан жас тамшылады... Табиғаттың да, тағдырының да ақпанның аязындай қарып тұрған қысқы әппақ ұлпаның бетін тесіп өткен мөп-мөлдір, ыстық көз жасы әп-сәттен соң-ақ мұзақты қақ қар бәйшешек боп оянды.

Бәйшешектер қауап өсті!.. Сөйтсек, Наурыз келген екен!Жаратушы құдірет кенеттен келген аурумен он жылдай арпалысып келе жатқан балаботаны азаптан құтқарып, тап-таза өмір айдынына тура Наурыздағыдай жаңартып, қайта алып шықты!

Әрқасыңыз бұл еңбектібас алмай оқып шығатындығыңызға біз күмәнсіз сенеміз. Ал, ең бастысы, автордың ғинаятқа тола ізгі ниеттері сіздің тағдырыңызға да тікелей әсер етеді.

Ендеше, тағдырмен жазылған "Бәйшешекті" қолынызға алыңыз. Оқыңыз...

Сәденов Қ. Сағыныш
Сәденов, Қ. Сағыныш [Мәтің] ; роман / Қ. Сәденов. - Қарағанды : [TENGRI Ltd], [2023]. - 424 б. - 50 дана.
Аннотация:
Из истории Великой степи (последняя четверть XVIII в.)
Из истории Великой степи (последняя четверть XVIII в.) [Текст] : сб. док. / [сост. В. А. Сирик ; под ред. З. Е. Кабульдинова]. - Алматы : Литера-М, 2020. - 544 с. : ил., табл. - (История и культура Великой степи. Рухани жаңғыру). - Имен. указ.: с. 471-480. - Географ. указ.: с. 481-486. - 1 000 экз. - ISBN 978-601-80794-9-8.
Аннотация: В издании представлены документы по истории Великой степи в последней четверти XVIII века, раскрывающие политические, культурные, социально-экономические аспекты взаимоотношений народов сопредельных регионов России и Казахстана. В архивных материалах содержится переписка казахских владетелей с региональными властями по поводу решения насущных социально-бытовых проблем, запечатлен региональный опыт взаимодействия региональных властей царского правительства с казахским населением.

В сборнике приведены документы, выявленные из фондов Исторического архива Омской области, многие из которых не были ранее введены в широкий научный оборот и публикуются впервые.

Издание рассчитано на ученых-историков, преподавателей, докторантов, магистрантов, а также широкий круг читателей, интересующихся историей Казахстана.

Национально-освободительное движение казахского народа в конце XVIII — начале XX веков
Национально-освободительное движение казахского народа в конце XVIII - начале XX веков [Текст] : сб. док. / [сост.: М. Р. Сатенов, Р. Е. Оразов, Н. Ы. Жетписбаев [и др.] ; ред. кол.: А. Т. Абдулина, З. Е. Кабульдинов, А. Т. Каипбаева [и др.]] ; МОН РК, Ком. науки, Ин-т истории и этнологии им. Ч. Ч. Валиханова ; М-во культуры и спорта РК, Центр. гос. арх. РК. - Алматы : Литера-М, 2019. - 640 с. : табл. - (История и культура Великой степи. Рухани жаңғыру). - Указ. имен: с. 560-593. - Указ. географ. назв.: с. 594-603. - Глоссарий: с. 604-608. - 1 000 экз. - ISBN 978-601-80794-1-2.
Аннотация: В издании представлены архивные материалы, освещающие историю национально-освободительного движения казахского народа в конце XVIII - начале XX веков. Материалы сборника отражают ход национально-освободительной борьбы казахов в Западном Казахстане с 1785 по 1871 гг., восстания под руководством Кенесары Касымова 1837-1847 гг., а также событий 1916 г. Источниковой базой собранных документов послужили материалы архивов Республики Казахстан (ЦГА РК, АП РК) и Российской Федерации (АВПРИ, РГВИА, РГИА, ГАОрО, ИАОО). Институт истории и этнологии им. Ч. Ч. Валиханова и Центральный государственный архив Республики Казахстан выражают искреннюю благодарность специалистам и сотрудникам вышеуказанных казахстанских и российских архивных учреждений за оказанную помощь при выявлении и сборе документов.

Научное издание рассчитано на специалистов-историков, преподавателей вузов, докторантов, магистрантов и студентов, а также на широкий круг читателей, интересующихся историей Казахстана.

Қазақстандағы ұлттық бірегейлікті сақтау мен нығайту ауқымындағы ұлт-азаттық қозғалыстар
Қазақстандағы ұлттық бірегейлікті сақтау мен нығайту ауқымындағы ұлт-азаттық қозғалыстар [Мәтің] : ұжымдық моногр. / [С. Ф. Мәжитов, Г. К. Көкебаева, О. Х. Мұхатова [ж.б.] ; ред. алқасы: З. Е. Қабылдинов, С. М. Борбасов, М. М. Қозыбаев [ж.б.]] / ҚР білім және ғылым М-лігі, Ғылым ком., Ш. Ш. Уәлиханов атындағы тарих және этнология ин-ты. - Алматы : [Базарбаева], 2020. - 688 б. - (Ұлы дала тарихы мен мәдениеті. Рухани жаңғыру). - 1 000 дана. - ISBN 978-601-80823-5-1.
Аннотация: Ұжымдық монографияда Ұлы Дала Еліндегі XVIII ғасырдың аяғы - ХХ ғасырдың бас кезіндегі ұлт-азаттық қозғалыстар мен қазақ зиялыларының ұлттық тұтастықты сақтаудағы күресінің тарихы зерделенеді. мәселені зерттеудің теориялық-методологиялық негіздері, тарихнамасы мен деректері талданады. Сырым Датұлы, Қайыпқали Есімұлы, Жоламан Тіленшіұлы, Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы, Кенесары Қасымұлы, Есет Көтібарұлы, Жанқожа Нұрмұхамедұлы бастаған, сонымен қатар 1869-1870 жылдардағы Торғай, Орал облыстырындағы, Маңғыстау мен Жетісудағы көтерілістер туралы баяндалады. Азаттық қозғалыстағы зиялы қауым мен ислам діні өкілдерінің рөлі көрсетіледі. 1916 жылғы Торғай даласы мен Жетісудағы ұлт-азаттық күрес сипатталады.

Кітап тарихшыларға, өркетанушылар мен төл тарихқа қызығушыдық танытатын көпшілік оқырмандарға арналады.

Кушкумбаев С. Казахстан и Центральная Азия между вызовами из прошлого и грядущего
Кушкумбаев, С. К. Казахстан и Центральная Азия между вызовами из прошлого и грядущего [Текст] : [сб. ст., выступлений, интервью] / С. К. Кушкумбаев ; КИСИ при Президенте РК. - Астана : [КИСИ при Президенте РК], 2022. - 368 с. : фотоил. - 500 экз. - ISBN 978-601-80917-8-0.
Аннотация: Книга представляет собой сборник отдельных статей, выступлений и интервью разных лет казахстанского политолога и международника С. К. Кушкумбаева, посвященных вопросам внутренней и внешней политики Казахстана, региональному сотрудничеству и безопасности в Центральной Азии.

Издание адресовано специалистам в области международных отношений, политологам, а также широкому кругу экспертов и читателей.